Santìssimo
Astrantia major
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande astrance, Grande Radiaire.
Descripcioun :La (lou) santìssimo (J.-L. Domenge, op.cit. p. 58), es uno planto coumuno de mountagno, e tras que poulido. Trachis dins li relarg umide e fres, coume li prado umido e lis orle de fourèst. La cambo èi boutisso e li fueio descoupado de 5 à 7 tros. I'a pas trop pèr s'engana. La subsp. involucrata, presentado, a un gros invoulucre, que li fueioun soun forço mai grand que li flour (x 1,5 à 2 fes mai long). Coumpara emé la santìssimo-di-pichot que ié sèmblo proun.
Usanço :La racino èi vertuouso contro lou quiéu tapa, d'efèt ajudo à caga e peréu à pissa. D'un biais generau, èi tounico pèr la digestioun. Èi dounado i bèsti pèr lou ruscle.
Port : Grando erbo
Taio : 0,2 à 0,6(1) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Astrantia
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Prado de rousèu
- Orle de bos
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Astrantia major L., 1753
Bello-de-niue
Mirabilis jalapa
Nyctaginaceae
Autre noum : Bello-de-nue.
Nom en français : Belle-de-nuit.
Descripcioun :La bello-de-niue nous vèn d'Americo dóu miejour. Au nostre, se pòu trouba dins lis escoumbre umide o en ribo d'aigo proche d'oustau. Se recounèis à si lòngui flour en tube, roujo o d'àutri coulour, que se duerbon lou vèspre. Fai de gròssi boussello. Li fru, negre soun dur e berrugous.
Usanço :Aquesto planto empouisounanto (subretout la grano) èi di proun utilisado en Americo pèr lucha contro li fèbre, l'enflamacioun e pèr sougna li plago e li macaduro (jus de fueio). Ajudo peréu à pissa. Li flour podon servi pèr acoulouri lou manja.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 1(1,5) m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mirabilis
Famiho : Nyctaginaceae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
De juliet à óutobre
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Mirabilis jalapa L., 1753